İzmir Örneği İle Türkiye’de Değişen Yerleşme Örüntüsünün Yorumlanması

1980 sonrasında başlayarak küreselleşme, teknolojik ilerleme, ekonomik, sosyal ve demografik değişimle birlikte coğrafi ve siyasi gelişmelerin de etkisiyle Türkiye’de mekansal örüntü değişmiştir. Bu değişim sürecinde yerleşim sistemindeki temel il, ilçe merkezi kademelenmesi, kentsel, kırsal alan gibi ikilemler giderek ortadan kalkmış ve insanların mekanla kurduğu ilişkiler farklılaşmıştır. Yerleşmeler artık sadece sınırları belirgin olan yapılar bütünü ile değil çeşitli ölçeklerdeki, yoğunluklardaki ve işlevlerdeki ağların bütünü olmuştur. Bu kapsamda projede Türkiye’deki yerleşme sisteminin yeniden tanımlanmasına yönelik mekansal örüntüdeki değişiklikler ve bu değişikliklerin ana belirleyicileri incelenmektedir.

Günümüzde mekansal sınırları idari sınırlarla belirlenmiş bölgelerin yerini sınırları ilişkilerle ve ağlarla tanımlanmış bölgeler, hatta bu ilişkilerin değişkenliği ve etkileşimi ile oluşan akışkan bölgeler almaktadır. Sınırları tanımlı bölgeden ağlarla tanımlı bölgeye hatta akışkan bölgeye farklı yerleşme tanımlarını içinde barındıran İzmir Türkiye’deki mekansal örüntünün değişimini anlamak açısından uygun bir örnektir. İzmir Büyükşehir Belediyesi’yle ortak yürütülen projede İzmir metropolitan alanı ve kent bölgesi üç farklı tema (kentsel çevre/ altyapı, kırsal çevre/ ulaşım ve kentsel yenileme/ dönüşüm) özelinde araştırılmaktadır. Karmaşıklığı, planlama içinde tanımlanan bir kuramdan çıkarıp, bizatihi planlama kuramına dönüştürmeye yönelik displinlerarası bilimsel yaklaşıma işlerlik kazandırmak, akademik ile profesyonel çevrelerin ilgisini çekmek bu projeyle amaçlanmaktadır.

Toplantı Kayıtları

-Açılış-

-Yerleşme Dinamikleri ve Mekansal Örüntüdeki Değişiklikler-

Sunum: Prof. Dr. Emine Yetişkul

-İzmir Kent Bölgesinin Gelişme Dinamikleri-

Sıla Özdemir

-Mobilitenin Yerleşme Sistemine Etkileri-

Prof. Dr. Metin Şenbil

İlhan Tekeli Değerlendirmesi

Tartışma ve Değerlendirme