2020 Tez Ödülleri

Tez Ödülü Süreci

1996-2016 yılları arasında her yıl Vakfımız onursal başkanı Prof. Dr. İlhan Tekeli tarafından Ortadoğu Teknik Üniversitesi bünyesinde şehir ve bölge planlama alanında yapılan yüksek lisans ve doktora tezlerine verilen İlhan Tekeli Tez Ödülü, 2017 yılından itibaren İlhan Tekeli Şehircilik Kültürü Vakfı bünyesinde Türkiye bütününe yaygınlaştırılmış olarak verilmektedir.

2020 İlhan Tekeli Tez Ödülleri için Şehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı ile şehir ve bölge planlama ile ilgili diğer ana bilim dalları tarafından kabul edilmiş yüksek lisans ve doktora tez çalışmalarının başvuruları Mart-Mayıs 2021 tarihleri arasında alınmış, Seçici Kurul değerlendirmelerini Haziran-Kasım 2021 tarihleri arasında gerçekleştirmiştir. 2020 İlhan Tekeli Tez Ödül Töreni Etkinliği 28 Kasım 2021 tarihinde gerçekleştirilmiştir.

Tez Ödülü Seçici Kurulu

Dr. Öğr. Üyesi Okan Murat Dede-Amasya Üniversitesi
Doç. Dr. Olgu Çalışkan-Ortadoğu Teknik Üniversitesi
Prof. Dr. Nilgün Görer Tamer-Gazi Üniversitesi
Dr. Öğr. Üyesi Ayşenur Albayrak-Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi
Dr. Öğr. Üyesi Defne Dursun-Atatürk Üniversitesi
Doç. Dr. Zeynep Günay-İstanbul Teknik Üniversitesi
Prof. Dr. Hürriyet Gülsün Öğdül-Mimar Sinan Üniversitesi
Prof. Dr. İclal Dinçer-Yıldız Teknik Üniversitesi
Prof. Dr. Sibel Ecemiş Kılıç-Dokuz Eylül Üniversitesi
Prof. Dr. Yavuz Duvarcı-İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü
Dr. Öğr. Üyesi Halil Semih Emür-Erciyes Üniversitesi
Doç. Dr. Özer Karakayacı-Konya Teknik Üniversitesi
Doç. Dr. Fikret Zorlu-Mersin Üniversitesi
Doç. Dr. Ömür Kaygusuz-Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi
Doç. Dr. Aysu Uğurlar-Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi

Başvuru İstatistikleri

2020 İlhan Tekeli Tez Ödülü için doktora tezi kategorisinde 10 başvuru, yüksek lisans tezi kategorisinde ise 21 başvuru olmak üzere toplam 31 başvuru olmuştur.

2020 yılı başvurularında yer alan anahtar kelimeler: kentsel tasarım; katılım, yönetişim; kent mültecileri; ulaşım, yaya; dönüşüm; mekansal analiz, coğrafi bilgi sistemleri; ekoloji, dayanıklılık, iklim değişikliği; konut; kentsel coğrafya; kültürel miras, alan yönetimi, kent kimliği; peyzaj; mavi yeşil altyapı; turizm; soylulaşma, ayrışma; endüstri mirası; mesleki etik; kümelenme.

Tez Ödülleri Sahipleri

-Doktora-

Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Şehir ve Bölge Planlama ana bilim dalında danışmanlığını Prof. Dr. Aydan SAT’ın yapmış olduğu “Ankara’da Geçici Koruma Kapsamındaki Suriyelilerin Farklılaşan Gündelik Yaşam Pratikleri: Altındağ Örneği” başlıklı tezi ile Dr. Sezen Savran Penbecioğlu olmuştur.

 

-Yüksek Lisans-

Ortadoğu Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Şehir ve Bölge Planlama ana bilim dalında, danışmanlığını Prof. Dr. Nil Uzun’un yapmış olduğu “Kararsız Endüstri Alanının (Yeniden) Üretimi: Adana Milli Mensucat Fabrikasi Örneği” başlıklı tezi ile Gözde Güldal olmuştur.

 

Tez Semineri Videoları

Tez Ödülleri Sahiplerinin Sunumu

Dr. Sezen Savran Penbecioğlu: Ankara’daki Geçici Koruma Altındaki Suriyelilerin Farklılaşan Günlük Pratikleri: Altındağ Örneği

 

Danışman: Prof. Dr. Necibe Aydan Sat
Yer Bilgisi: Gazi Üniversitesi / Fen Bilimleri Enstitüsü / Şehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı

 

2011 yılında başlayan Suriye iç savaşı, yoğun bir nüfusun ülkesinden zorunlu olarak ayrılmasına neden olmuştur. 2011-2015 yılları arasında Türkiye-Suriye sınırında uygulanan açık kapı politikası sonucunda, milyonlarca Suriyeli göçmen Türkiye’ye göç etmeye başlamıştır ve bu süreçte kentlerde kendiliğinden gelişen göçmen yerleşimleri oluşmuştur. Bu çalışmanın temel amaçları; Suriyeli göçmenlerin Ankara kentindeki mekânsal dağılımını ve mekânsal ayrışma düzeyini ortaya koymak ve bu dağılıma göre en yoğun göçmen yerleşimlerinde mekân-bağımlı gündelik yaşam pratiklerini araştırmaktır. Çalışmanın kuramsal çerçevesini göç ve mekân ilişkisi ile ‘Kentsel Adacıklar’ ve ‘Gündelik Yaşam Pratikleri’ kavramları oluşturmaktadır. Gündelik yaşam pratikleri; barınma, çalışma, kentsel hizmetlerden yararlanma, çalışma dışı zamanlar ve sosyal ilişkiler kategorileri altında incelenmiştir. Çalışmada nicel ve nitel yöntemler birbirini tamamlayıcı biçimde bir arada kullanılmıştır. Nicel boyutta Benzeşmezlik Endeksi kullanılarak Ankara’daki Suriyeli göçmenlerin ayrışma düzeyi ortaya konmuştur. Nitel boyutta ise Lefebvre ve De Certeau’nun Gündelik Yaşam Pratikleri kuramlarından yararlanılarak, Suriyeli Kentsel Adacığında yürütülen araştırma derinleştirilmiştir. Kuramsal ve yöntemsel düzeydeki bu ele alış, tezin özgünlüğünü oluşturmuştur. Sonuç olarak tez; Suriyeli göçmenlerin Ankara’ya yerleşimlerini etkileyen dinamikleri, kentteki Suriyeli nüfusun mekânsal dağılımını ve gündelik yaşamlarını ortaya çıkartmıştır. Suriyeli göçmenlerin Ankara’da orta-yüksek ayrışma düzeyinde olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca; geçici koruma yaklaşımı, belirsizlikler yaratan politikalar ve hâkim stratejiler karşısında Suriyelilerin barınma, çalışma, kentsel hizmetlerden yararlanma, çalışma dışı zamanlar ve sosyal ilişkiler konularında geliştirdikleri taktikler ortaya konmuştur. Elde edilen bulguların, politika yapım ve planlama süreçleri için nasıl değerlendirilebileceğine ilişkin öneriler geliştirilmiştir.

Gözde Güldal: Kararsız Endüstri Alanının (Yeniden) Üretimi: Adana Milli Mensucat Fabrikası Örneği

 

Danışman: Prof. Dr. Cemile Nil Uzun
Yer Bilgisi: Orta Doğu Teknik Üniversitesi / Fen Bilimleri Enstitüsü / Şehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı / Kentsel Tasarım Bilim Dalı

 

Bu tez, günümüzde terkedilmiş durumda olan ve endüstri mirası kapsamına giren endüstri varlıklarının kent bağlamında yeniden değerlendirilmesinde başvurulabilecek bir değer modelini ortaya koymayı amaçlamaktadır. Temel amaç endüstri varlıklarının korunması ve geliştirilmesine yönelik bütüncül bir yaklaşım geliştirmektir. Bu amaç doğrultusunda, terkedilmiş endüstri varlıklarının geldiği aşama bir tarafta tarihsel süreç içinde taşıdıkları değerler, diğer tarafta geçirdikleri değer yitim süreçleri nedeniyle kararsız endüstri alanı olarak tariflenmiştir. Lefebvre’in mekânsal triyalektiği kararsız endüstri alanının değerler temelinde yeniden üretilebilmesi için gereken mekan sorgusuna ışık tutmuştur. Bu doğrultuda mekanın, doğuşundan kararsız endüstriyel alan olana kadarki süreçte değişen boyutları (zihinsel, fiziksel ve sosyal) irdelenmiştir. En sonunda Lefebvreci analiz yönteminden beslenmiş bir kültürel değer modeli ortaya koyulmuştur. Adana’da kent merkezinde eski endüstri alanı içinde yer alan Milli Mensucat Fabrikası bu kapsamda araştırma alanı olarak seçilmiştir. 1906 yılında inşa edilen, 1990lı yıllar itibariyle aşama aşama boşaltılan ve en sonunda 2013 yılı itibariyle korumaya alınarak müzeye dönüştürülen fabrika ve yakın çevresi bu kapsamda incelenmiştir. Fabrika ve çevresi beş farklı dönem içinde zihinsel, fiziksel ve sosyal boyutların değişimi üzerinden incelenmiş farklı değer üretim ve değer yitim süreçleri ile karşılaşılmıştır. Fabrikanın yeniden üretiminde kültürel değer modeli üzerinden eleştirel bir yeniden bakış geliştirilmiştir.