Doktora Tezi: Dr. Tuğçe Tezer–Yüksek Lisans Tezi: Gizem Fidan

Dr. Tuğçe Tezer: Yerleşme Tarihi Çalışmaları İçin Bir Çerçeve: Antakya Örneği

 

Danışman: Doç. Dr. Ebru Firidin Özgür
Yer Bilgisi: Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi / Fen Bilimleri Enstitüsü / Şehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı / Şehircilik Bilim Dalı

 

Yerleşmeleri oluşturan farklı dinamik ve bileşenlerin geçmişten günümüze gösterdiği süreklilik ve süreksizliklerden oluşan yerleşme tarihi çalışmaları, yerleşmelerin bugününün anlaşılması ve geleceğinin yönlendirilmesinde önemlidir. Yerleşme tarihi analizine ilişkin mevcut yöntemlerin (ölçek, zaman, disiplinler arası bakış açısından) yetersiz kaldığı, yeni ve kapsamlı yöntemlere ihtiyaç olduğu düşünülmektedir. Araştırma amacını yerleşme tarihi analizi olarak belirlemiş olmasa da kentsel morfoloji ve tarihsel coğrafya araştırmaları, analiz araçları ve kavramsal çerçeveleri açısından önemli yaklaşımlar sunmaktadır. Tarihsel coğrafya bakış açısını kentsel morfoloji araştırmalarına dahil eden Conzen ve onu takip eden araştırmacıların analiz yönteminde yer alan kavram ve bileşenlerin yeniden düşünülmesi ve yerleşme tarihi analizi odağında ele alınmasının, bu açıdan önemli açılımlar sağlayacağı düşünülmektedir. Burada yerleşme tarihi analizine yeterince dahil olmadığı düşünülen görsel verilerin de yazılı verilerle eşzamanlı olarak araştırma sürecine dahil edilmesi, yerleşme tarihi çalışmaları açısından önemli bir eksiğin kapatılmasına olanak sağlamaktadır. Bu yeniden okuma ile oluşacak çerçevede; Antakya’ya dair eski harita, plan ve çizimler ile yazılı kaynakların sistematik biçimde incelenmesi ile yerleşme tarihi analizi için yeniden bir ele alış öneren “yerleşme tarihi analizi bileşenleri” kapsamında yapılacak veri tasnifi, Antakya’nın yerleşme tarihinin bu yöntemle farklı katmanlarını ele alacak biçimde incelenmesi bu çalışmanın hedeflerini oluşturur. Böylece toplumsal, ekonomik, kültürel bileşenler ve değişimlerin mekândaki izlerinin, sürekliliğinin ve etkileşiminin anlaşılabilir bir çerçevesinin çizilebileceği düşünülmektedir. Çalışmanın diğer hedefi de, farklı nitelikteki yerleşmelere -koşulları ve kısıtlılıkları ifade etmek kaydıyla- uyarlanabilir bir yerleşme tarihi analizi çerçevesine erişilmesidir. Yerleşme tarihi çalışmalarında rastlanan ve yerleşmeyi anlamaya olanak vermeyen, yerleşmenin geleceğine dair öngörü geliştirmeye imkân sağlamayan durağan yapıdaki anlayışa dair bir eleştiri ve bu sorunu aşmak için alternatif bir çerçeve önerisine ulaşmak amaçlanmaktadır. Bu kapsamda yapılan çalışmada yerleşme tarihi analizine ilişkin olarak hazırlanan çerçeve ile Antakya kenti hem kuruluşundan günümüze hem de 19. yüzyıldan günümüze kadar olan dönem için ölçekler arası, dönemler arası ve disiplinler arası bir bakış açısıyla analiz edilmiştir.

Gizem Fidan: İstanbul’da Protesto Mekanları Tarihi

 

Danışman: Prof. Dr. Murat Güvenç
Yer Bilgisi: Kadir Has Üniversitesi / Lisansüstü Eğitim Enstitüsü

 

 

İstanbul’daki protesto alanlarının evrimini incelemektir. Tez bu mekanları incelerken,toplumsal hareketlerin kentle nasıl bir ilişki kurduğunu ve bu ilişkinin gerçekleştiği belirli alanları aramanın kent tarihine ve dönüşümünü incelemek için yeni bir bakış açısı sağlayıp sağlayamayacağını sorar. Bu amaçla, gazetelerdeki ve diğer süreli yayınlardaki haberler kullanılarak İstanbul’un kamusal alanlarındaki protestoları içeren bir veritabanı toplanmıştır. Sokak hareketlerinde yeni bir dönem olarak kabul edilen 1960lı yıllar, arşiv araştırması için başlangıç noktası olarak seçilirken İstanbul’da 1 Mayıs kutlamaları nedeni ile bir dönüm noktası işaret eden 2010 son tarihi işaretler. Bu veri, şehirdeki protesto mekanlarını bulabilmek için bir temel oluşturur. Çoklu mütekabiliyet analizi kullanılarak, protestoların yanı sıra mekanları, aktörleri, tarihleri ve konuları kümelenmiştir. Sürekliliği ve değişimi anlamak için protesto mekanları ve mobilizasyonlarını etkileyen unsurlar, bulundukları yere göre ve Türkiye’nin siyasi tarihindeki dönüm noktaları ile ilişkili olarak incelenmiştir. Bu, farklı aktör gruplarının ve mekanların diğer tüm değişkenler ile ilişkilerini anlayıp şehir ile bağlantılarını irdelemeyi sağlamıştır.

Seminer Videoları